Links en rechts. (3)

door lievendebrouwere

Op 16 juni 1941 – Hitler maakte zich klaar voor operatie Barbarossa – wierp Joseph Goebbels een blik vooruit op de nieuwe orde die de nazi’s in een overwonnen Rusland zouden installeren.
Er zou geen plaats meer zijn, schreef hij, voor kapitalisten, priesters of tsaren.
In plaats van het ontaarde, Joodse bolsjewisme zou de Wehrmacht ‘der echte Sozialismus‘, het echte socialisme invoeren.
Voor Goebbels bestond er geen twijfel over dat hij een socialist was.
Het nazisme was in zijn ogen een betere en meer plausibele vorm van socialisme dan wat Lenin propageerde.
In plaats van zich te verspreiden over verschillende naties, zou het opereren binnen de eenheid van het Volk.

Zo totaal is de culturele overwinning van modern Links dat het loutere aanhalen van dit feit schokkend is.
Maar destijds zouden weinig mensen het bijzonder controversieel hebben gevonden.
Zoals George Watson schrijft in ‘The Lost Literature of Socialism’: het lijdt nu geen enkele twijfel meer dat Hitler en de zijnen geloofden dat ze socialisten waren en dat anderen, democratische socialisten inbegrepen, dat ook geloofden.
De clue zit in de naam.
Opeenvolgende generaties van Linksen hebben geprobeerd de gênante naam van de Nationaal Socialistische Arbeiderspartij weg te verklaren door hem ofwel als een cynische PR-stunt te beschouwen ofwel als een vervelend toeval.

In werkelijkheid betekende de naam precies wat hij zei.

Hitler vertelde Hermann Rauschning, een Pruis die een tijdje voor de nazi’s werkte om hen dan af te wijzen en het land te ontvluchten, dat hij bewondering had voor heel wat gedachten van de revolutionairen die hij als jongeman gekend had.
Maar hij vond dat het praters waren, geen doeners.

‘Ik heb in de praktijk gebracht wat deze colporteurs en pennelikkers aarzelend begonnen’, pochte hij, eraan toevoegend dat ‘het hele nationaalsocialisme gebaseerd was op Marx.’

Marx’ vergissing bestond er volgens Hitler in dat hij klassenstrijd vooropstelde in plaats van nationale eenheid, en dat hij arbeiders had opgezet tegen industriëlen in plaats van beide groepen onder te brengen in een corporatistische orde.
Zijn doel, vertelde hij zijn economisch adviseur Otto Wagener, was het Germaanse volk te bekeren tot het socialisme zonder gewoon alle oude individualisten om te brengen – waarmee hij de bankiers en de fabriekseigenaars bedoelde, die volgens hem het socialisme beter konden dienen door inkomsten te genereren voor de staat.
‘Wat Marxisme, Leninisme en Stalinisme niet konden tot stand brengen, vertelde hij Wagener, dat zullen wij wél tot stand kunnen brengen.’

Het is best mogelijk dat linkse lezers nu al ziedend zijn.
Telkens ik dit onderwerp aanraak, roept het een bijna woeste reactie op bij mensen die zichzelf als progressief beschouwen en antifascisme als onderdeel van hun ideologie zien.

Wel, kerels, nu weten jullie misschien hoe wij conservatieven ons voelen wanneer jullie nazisme associëren met ‘rechts’.

Om helemaal duidelijk te zijn: ik geloof niet dat moderne linksen verborgen nazi-sympathieën hebben, of dat ze hun afkeer van Hitler veinzen.
Dat is niet wat ik wil zeggen.
Ik wil gewoon de zaak even spiegelen en de al even valse idee opwerpen dat er een ideologische rechte lijn is tussen de vrije markt en fascisme.
De idee dat het nazisme een extreme vorm van conservatisme is, is doorgedrongen tot de populaire cultuur.
Je hoort het niet alleen wanneer studenten ‘fascist’ schreeuwen naar conservatieven, maar ook wanneer opiniemakers over revolutionaire anti-kapitalistische partijen spreken als ‘extreem-rechts’.

Waarop is deze associatie gebaseerd?
Op weinig meer dan een naïef gevoel dat links meevoelend betekent en rechts kwaadaardig.
Wanneer je het zo neerschrijft, klinkt het idioot, maar denk aan de groeperingen overal ter wereld die, bijvoorbeeld door de BBC, ‘rechts’ worden genoemd: de Taliban, die gemeenschappelijk bezit van goederen voorstaan, de Iraanse revolutionairen, die de monarchie omver hebben geworpen, de industrie genationaliseerd en de middenklasse vernietigd, Vladimir Zhirinovsky, die smachtte naar het Stalinisme.

De ‘nazi’s-waren-extreem-rechts’ truc is een symptoom van de algemenere notie dat ‘rechts’ synoniem is met ‘slecht’.

Een van mijn lezers maakte bij de BBC eens zijn beklag over een reportage over de onderdrukking van Mexico’s inheemse volkeren, waarin de overheid het etiket ‘rechts’ kreeg.
Hij wees erop dat de regeringspartij lid was van Socialistische Internationale, wat overigens duidelijk bleek uit haar naam: Institutionele Revolutionaire Partij.
Het antwoord van de BBC was onbetaalbaar: ja, de partij was inderdaad socialistisch, ‘maar wat onze correspondent wilde duidelijk maken, was dat ze autoritair was.’

In feite was autoritarisme het gemeenschappelijke kenmerk van socialisten van zowel nationalistische als leninistische strekking.
Ze haastten zich allebei om elkaar in kampen te steken of voor het vuurpeloton te brengen.
Ze verafschuwden elkaar als ketters, maar samen beschouwden ze de vrije-marktindividualisten als niet meer te redden.
Hun strijd was des te feller omdat het een broederstrijd was.
Autoritarisme – of, om een minder beladen woord te gebruiken, het geloof dat staatsdwang gerechtvaardigd is om hogere doelen te bereiken, zoals wetenschappelijke vooruitgang of meer gelijkheid – was traditioneel een kenmerk van zowel sociaal-democraten als revolutionairen.
Jonah Goldberg heeft dit fenomeen uitvoerig beschreven in zijn magnum opus ‘Liberaal Fascisme’. Veel mensen nemen aanstoot aan deze titel.
Ze hebben duidelijk het boek niet gelezen, want reeds op de eerste bladzijden onthult Jonah dat de uitdrukking niet de zijne is.
Ze is afkomstig van de onberispelijk progressieve H.G. Wells, die in 1932 de Jonge Liberalen vertelde dat ze ‘liberale fascisten’ en ‘verlichte nazi’s’ moesten worden.

In die dagen waren de meeste vooraanstaande linkse intellectuelen, waaronder H.G.Wells, Jack London, Havelock Ellis en de Webbs, gewonnen voor eugenetica, overtuigd als ze waren dat alleen religieuze dwanggedachten de ontwikkeling van gezonder soorten tegenhielden.
De verontschuldigende wijze waarop ze de consequenties duidelijk maakten, wordt, net als Hitlers feitelijke woorden, grotendeels weggelaten uit onze betogen.
Hier is bijvoorbeeld George Bernard Shaw, in 1933: ‘uitroeiing moet een wetenschappelijke grondslag krijgen als het ooit zowel menselijk als grondig wil uitgevoerd worden… Indien we een bepaald type beschaving en cultuur willen, dan moeten we het soort mensen uitroeien dat er niet in past.’

Eugenetica slaat natuurlijk gemakkelijk om in racisme.
Engels zelf schreef over ‘raciale vuilnis’ – de groepen die noodzakelijkerwijs opgeruimd zouden worden als het wetenschappelijk socialisme werkelijkheid werd.
Kruid deze opvatting met een snuifje anti-kapitalisme en je kreeg vaak links antisemitisme – iets wat we eveneens uit onze herinnering verbannen hebben, maar dat ooit vanzelf sprak.

‘Hoe kun je als socialist geen antisemiet zijn?’, vroeg Hitler in 1920 zijn partijleden.

Zijn hedendaagse linkse critici van Israël heimelijk antisemitisch?
Nee, in het merendeel van de gevallen niet.
Streven moderne socialisten ernaar om global-warmingsceptici in gevangeniskampen op te sluiten? Neen.
Willen Keynesianen het hele corporatistische apparaat, door Mussolini omschreven als ‘alles in de staat, niets buiten de staat’?
Opnieuw, nee.
Er zijn natuurlijk idioten die elke zaak in diskrediet brengen, maar de meeste mensen van Links zijn oprecht in hun engagement voor mensenrechten, persoonlijke waardigheid en pluralisme.

Mijn onenigheid met vele (maar niet alle) linksen is eenvoudiger van aard.
Door zich een morele superioriteit aan te meten, maken ze politieke dialoog vrijwel onmogelijk. ‘Rechts’ gebruiken in de betekenis van ‘iets ongewenst’ is een klein maar belangrijk voorbeeld.
De volgende keer dat u linksen het woord ‘fascist’ hoort gebruiken als een algemene beschuldiging, moet u vriendelijk wijzen op het verschil tussen wat ze zich graag verbeelden dat de NSDAP vertegenwoordigde en wat het werkelijk verkondigde.

(Daniel Hannan)

Bron: The Telegraph